Diascanner of negatiefscanner kopen - waar moet je op letten?
Maart 03, 2020
13439
De laatste jaren zijn filmscanners (ook bekend als negatiefscanners of diascanners) weer flink populairder geworden. Het is erg handig wanneer je een grote stapel negatieven of dia's van vroeger wil digitaliseren, maar ook wanneer je analoog fotografeert. Wanneer je je foto's gedigitaliseerd hebt, kun je ze online delen en op je computer opslaan. Maar als je een scanner gaat kopen, hoeveel moet je er dan aan uitgeven? En waar moet je op letten?
Zelf scannen of laten scannen?
Je kunt er ook voor kiezen om je negatieven of dia's niet zelf in te scannen, maar ze in te laten scannen. Wij bespreken in een blog de voor- en nadelen van beide opties en laten aan de hand van voorbeeldfoto's de verschillen zien. Spoiler: als je de hoogste scankwaliteit zoekt, kun je beter in laten scannen.
Lees blog >>>
Een scanner gebruikt een lichtbron om de film te belichten en een sensor om het licht op te vangen. Het verschilt per scanner hoe goed dit basismechanisme werkt: bij een betere scanner werkt dit verfijnder en krijg je een scherper beeld met een groter dynamisch bereik en een meer nauwkeurige kleurweergave.
Wat ga je inscannen?
Bekijk allereerst wat je wil inscannen. Als je alleen kleinbeeldfilm hebt, kun je praktisch iedere filmscanner kiezen. Maar als je middenformaat hebt, vallen er al heel veel scanners af. Je moet er dan goed op letten dat je een scanner koopt die middenformaat kan scannen (ook wel rolfilm of 120mm film genoemd). Wanneer je vlakfilm of zelfs foto-afdrukken wil inscannen, is het helemaal belangrijk om daar goed op te letten.
Tijd
Hoe lang doet een scanner over het inscannen van een beeld? Zeker wanneer je veel negatieven of dia's wil digitaliseren, is dit een belangrijke vraag. Dit kan namelijk behoorlijk verschillen en de tijd per beeld kan al snel oplopen tot vele minuten. De tijd per beeld hangt ook af van de resolutie waar je op scant, of je als JPEG of als TIFF exporteert en of je automatische correcties of stof- en krasreductie inschakelt.
En er is nog een belangrijk verschil als het gaat om tijd: hoeveel beelden kun je per druk op de knop scannen? Bij de meest eenvoudige scanners scan je echt beeld voor beeld. Ook als je foto's op een negatiefstrook zitten, moet je na iedere scan de strook een stukje doorschuiven om het volgende negatief te kunnen scannen. De betere scanners kunnen geautomatiseerd een hele strook scannen. Ook bij dia's kun je tijd besparen: in plaats van één voor één een dia in je scanner te plaatsen, kun je ook met een flatbedscanner werken waar je meerdere dia's in een houder plaatst die je vervolgens met één druk op de knop laat scannen. Wanneer je met één druk op de knop meerdere dia's of negatieven kunt scannen, is de scantijd per beeld nog even lang, maar hoef je er niet naast te zitten om na iedere scan de volgende aan te klikken. Wanneer je veel bestanden wil inscannen, is het dus raadzaam om hier goed naar te kijken.
Stof- en krasreductie
Negatieven en dia’s zijn gevoelig voor hele kleine stofjes, krassen, haartjes en vingerafdrukken. Ook als je ze goed reinigt. De wat betere scanners zijn uitgerust met technologieën om dit te verwijderen. Een van de meest gebruikte technologiën is Digital ICE. Met infraroodsensoren worden onder anderen stofjes, krassen, haartjes en vingerafdrukken gedetecteerd en verwijderd. Dit werkt helaas niet met zwart-witfilms, maar wel met kleurnegatief en dia. Wanneer je scanner deze functie heeft, scheelt dit heel veel tijd in de nabewerking. Hieronder zie je het verschil tussen het wel of niet gebruiken van Digital ICE
Epson V4490 Perfection zonder ICE
Epson V4490 Perfection met ICE
Uitsnede Epson V4490 Perfection zonder ICE
Uitsnede Epson V4490 Perfection met ICE
Resolutie
De resolutie van de scan geeft aan hoeveel megapixels je uiteindelijke bestand heeft. Dit is eigenlijk een van de minst belangrijke specificaties: je hebt veel meer aan een scan van een goede scanner op 6 megapixels dan van een mindere scanner op 24 megapixels. Zelfs als je groter gaat printen: kleurweergave, contrast, scherpte en dynamisch bereik zijn veel belangrijker. Ook heb je nog verschillen tussen de resolutie die de fabrikant noemt en de optische resolutie: er zijn scanners die door middel van interpolatie een hogere resolutie behalen, terwijl je geen extra beeldinformatie krijgt. De optische resolutie wordt dan eigenlijk kunstmatig vergroot.
Kleurdiepte
Ook wel bekend als bitdiepte. Kort gezegd: hoe hoger de waarde, hoe beter. We meten kleurdiepte in bits en het wordt meestal weergegeven als een optelsom van de drie kleurkanalen van een beeld: rood, groen en blauw. Dus wanneer je 16 bits per kanaal heb, kom je in totaal op 48-bit uit. Hoe meer bits per kanaal, hoe breder het kleurenspectrum wat leidt tot meer genuanceerde beelden met een vloeiender verloop tussen verschillende kleuren.
Dmax
Met de Dmax-waarde wordt weergegeven hoeveel informatie de scanner kan halen uit de dunne delen van de film (bij negatieven zijn dit de schaduwen en bij dia’s zijn dit juist de hooglichten). Hoe hoger de Dmax-waarde, hoe meer detail er hieruit gehaald kan worden. Bij negatieven haal je dan dus meer uit de diepste schaduwen, terwijl je bij dia’s meer uit de hooglichten kunt halen. Kort door de bocht zegt de Dmax dus iets over het dynamisch bereik van de scanner.
Welke scanner kies je?
Instapscanners (onder de €150,-)
De meest simpele filmscanners leveren je prima bestanden af voor online gebruik of voor prints op klein formaat. Deze scanners zijn voordelig en eenvoudig in het gebruik door automatische te belichten en het beeld automatisch te kunnen corrigeren. Meestal gaan deze scanners niet veel verder dan kleinbeeld of hooguit middenformaat films. Deze scanners zijn niet goed geschikt voor als je grotere afdrukken wil maken van de bestanden of wanneer je hoge eisen stelt aan de kwaliteit van je scans.
Bekijk ons assortiment instapscanners >>>
Flatbedscanners
Een goede flatbedscanner doet niet of nauwelijks meer onder voor een reguliere filmscanner. Het zijn grote scanners waar je documenten op kunt scannen (doorgaans op A4- of A3-formaat). Met speciale houders kun je negatieven of dia's inscannen. Vaak worden deze meegeleverd. De flatbedscanner onderscheidt zich door de flexbiliteit: je kunt er alle kanten mee op: van document tot foto, van kleinbeeld tot middenformaat en van vlakfilm tot afwijkende formaten. In een negatiefhouder of diahouder passen vaak meerdere negatieven of dia's. Zo kun je efficiënter inscannen dan beeld voor beeld.
Midrange scanners (€150,- tot €1000,-)
Een midrange scanner levert een hogere scherpte, betere kleurweergave en een hogere Dmax-waarde. Ook werkt de stof- en krasreductie doorgaans beter en heb je meer instelmogelijkheden. Hierdoor kun je meer uit je scans halen: je kunt ze op grotere formaten afdrukken, uitsnedes maken uit foto's of de foto's bekijken op grotere beeldschermen. Een nadeel kan zijn dat naarmate de scanners beter worden, de tijd per scan toeneemt. Dit kan met name een probleem worden wanneer je grote hoeveelheden scans wil laten doen. Ook tussen midrange scanners vind je nog grote verschillen. Veel flatbedscanners in deze prijsklasse rekenen we ook tot de midrange scanners. Let wel: wanneer je een specifieke dia- of negatievenscanner vergelijkt met een flatbedscanner, zal de dia- of negatievenscanner een betere prijs-kwaliteitverhouding leveren. Een flatbedscanner die dezelfde kwaliteit levert, zal dan wat meer kosten.
High-End en gespecialiseerde filmscanners
De absolute topscanners vormen meer een soort niche in de markt. Deze scanners blinken uit in specifieke eigenschappen. Zo’n specifieke eigenschap kan bijvoorbeeld de tijd zijn. En dan hebben we het niet eens altijd over het aantal seconden per bestand, maar vaker over het aantal beelden per druk op de knop. Je hebt scanners waar je tientallen dia’s in een rail kan zetten en die rail plaats je vervolgens in de scanner. Met één druk op de knop geef je opdracht om al die dia’s te scannen. Dan is het een stuk minder vervelend als de scanner twee minuten over een beeld doet: je hoeft er namelijk niet naast te staan om steeds een nieuwe dia in de scanner te plaatsen. Ook zijn er high-end scanners die kwalitatief meer en meer in de buurt komen van een scanner in een vaklab.
Conclusie
Als je op zoek bent naar een scanner om negatieven of dia's te scannen, kun je je beter niet blindstaren op het aantal megapixels. De Dmax-waarde, kleurweergave, scherpte en stof- en krasreductie zeggen veel meer over de kwaliteit van een scanner. Daarnaast is het ook belangrijk om kritisch te kijken naar de tijd per scan. Want voor je het weet zit je urenlang aan je scanner gekluisterd.
Wanneer je zoekt naar een optimale prijs-kwaliteitsverhouding, zal een echte filmscanner de beste optie zijn. Voor een flatbedscanner kies je eerder als je een hele veelzijdige scanner zoekt.
Recente Berichten
Popular Posts
